16 чэрвеня 2021

Час няўмольна рухаецца наперад, пакідаючы важныя падзеі і даты ў жыцці краін і народаў. Але ёсць падзеі, над якімі не падуладны час, якія назаўсёды застаюцца ў народнай памяці.

11 чэрвеня 2021 года ў Мінск прыбыў унікальны музей «Цягнік Перамогі». Гэты маштабны гісторыка-асветніцкі праект, прымеркаваны да 80-годдзя пачатку Вялікай Айчыннай вайны, быў рэалізаваны Беларускай чыгункай і ААТ «Расійскія чыгункі».

На пероне станцыі Мінск-Пасажырскі адбыўся ўрачысты мітынг, у якім прынялі ўдзел прадстаўнікі грамадскіх, маладзёжных, ветэранскіх арганізацый Беларусі і Расіі, а таксама юныя чыгуначнікі Дзіцячай чыгункі ім. К. С. Заслонава.

Праект "Цягнік Перамогі" - гэта ўнікальная ў сваім родзе экспазіцыя, якая складаецца з дзевяці вагонаў перасоўнага выставачна-лекцыйнага комплексу, кожны з якіх прысвечаны пэўнаму перыяду Вялікай Айчыннай вайны. У экспазіцыі неверагодная колькасць рэалістычных трохмерных панарам, шматфігурных кампазіцый і скульптур.

Захапляльныя паветраныя баі і масіраваныя танкавыя атакі адлюстроўваюць карціны салдацкага жыцця і ціхія ўспаміны мірнага даваеннага часу. Усё гэта робіць экспазіцыю больш пранікнёнай, а адчуванні ад убачанага - больш вострымі.

Прывычнага экскурсавода ў цягніку няма. На працягу ўсёй экскурсіі аповяд вядзе аўдыягід - машыніст Лідзія. Яна дзеліцца з наведвальнікамі сваімі ўспамінамі, распавядае пра ваенныя будні. Апавяданне вядзецца ад асобы ветэрана-чыгуначніка Алены Чухнюк - машыніста паравознай калоны, якая вадзіла цягнікі з ваеннай тэхнікай, зброяй і боепрыпасамі да лініі фронту. Юныя чыгуначнікі ведаюць, што Алена Чухнюк да вайны працавала ў лакаматыўным дэпо Гомель, а да 90-годдзя Алены Міронаўны яе імя было прысвоена аднаму з дызель-цягнікоў Гомельскага аддзялення Беларускай чыгункі.

У пачатку прагляду мы трапляем у плацкартны вагон, дзе 22 чэрвеня 1941 года ехалі людзі розных узростаў са сваімі планамі і імкненнямі. Ніхто яшчэ не ведае, як моцна зменіцца іх жыццё ўжо праз некалькі гадзін, калі па радыё прагучыць паведамленне аб пачатку самай страшнай вайны ў гісторыі ... На тварах рабят занепакой і хваляванне: што ж далей? А далей наступны вагон - фронт, акопы, выбухі, гібель савецкіх салдат.

Адна з экспазіцый прысвечана подзвігу абаронцаў Брэсцкай крэпасці. Аповяд пра ўдзельнікаў гераічнай абароны, салдат і камандзіраў Чырвонай Арміі, членаў іх сем'яў, якія першымі ў СССР прынялі на сябе ўдар нямецкіх войскаў, прасякнуты страшнай праўдай пра вайну і пра тое, як яна можа змяніць чалавечы лёс.

Больш за 150 поўнапамерных фігур, якія ўдзельнічаюць у сюжэтах, наглядна перадаюць не толькі агульную карціну вайны, але і асабістую гісторыю кожнага. Юныя чыгуначнікі маглі зазірнуць у вочы кожнаму персанажу, зразумець эмоцыі і перажыванні людзей.

Самы страшны блок - канцлагер. Гэта вельмі цяжкі для рабят момант экспазіцыі. Узіраючыся ў стомленныя твары, яны востра адчувалі гнеў на тых, хто так здзекаваўся над людзьмі.

У санітарным вагоне юныя чыгуначнікі з цікавасцю разглядалі медыцынскія прыборы, стэрыльныя інструменты, якія выкарыстоўвалі ваенныя медыкі, аказваючы дапамогу параненым. Шмат каму на той вайне пашчасціла быць выратаванымi, аднак тая боль да гэтага часу захоўваецца ў аблiччах параненых.

З вялікай павагай рабяты паставіліся да неацэннага ўкладу у Перамогу вучоных і канструктараў. Іх вынаходкі новай ваеннай тэхнікі, паляпшэнне характарыстык самалётаў, танкаў і артылерыйскіх гармат дазволілі Чырвонай Арміі атрымаць перавагу на поле бою.

Затым юных чыгуначнікаў пазнаёмілі з абсталяваннем лазнева-пральнага вагона, дзе размешчаны сушылкі для бялізны, душавыя кабіны і дэзінфекцыйныя камеры, а таксама з абсталяваннем, дакументацыяй і картамі-схемамі ў штабным вагоне.

І вось кульмінацыя экспазіцыі - «Перамога, вяртанне дадому». Тут на кожным твары не толькі ўсмешкі, але і шрамы, якія пакінула вайна. Савецкія людзі - героі! Яны не чакалі ўшанаванняў, узнагарод або славы. Яны проста хацелі, каб жыў кожны з нас.

Праходзячы па вагонах цягніка, юныя чыгуначнiкi ў поўнай меры адчулі пачуццё дачынення да таго часу. Экспазіцыя музея выклікала ў рабят замяшанне пачуццяў: горыч страт, боль, страх, і разам з тым пачуццё гонару і павагі да гераічнага мінулага сваёй краіны.

Маладое пакаленне Беларусі ведае, якім коштам адстаялі іх дзяды і прадзеды свабоду Айчыны і разумее, што абарона Радзімы - гэта святы абавязак кожнага грамадзяніна нашай краіны.